Een tijdje terug in Nederland

Het lijkt alweer zo lang geleden dat ik in Iran was. Al die ervaringen, dingen meegemaakt, dingen gezien, alle gevoelens. Ik wil terug, het liefst nog morgen.

Ik heb met veel plezier de blogs geschreven en dan is het natuurlijk nog leuker om te zien dat er zoveel mensen hebben meegenoten met mijn verhalen. Dank daarvoor! Ik hoop dat ik jullie een beetje heb kunnen meenemen in mijn avonturen.

De hoofddoek is niet meer, de lange, dunne tunieken ook niet meer. Hier in Nederland is het weer voor een trui en warme uggs. De hoofddoek hoeft niet meer, hoewel het even heeft geduurd voordat ik dat gevoel om mijn hoofd niet meer 'miste'.

De foto's zijn uitgezocht, de verhalen van typfouten ontdaan. Nu nog de foto's toevoegen aan de blog. Wees meer dan welkom om de foto's en de verhalen in het echt te zien en horen.

Liefs,

Jaelle

Teheran: het begin en einde

Zoals bij iedere vakantie komt ook hier een einde aan alle avonturen. We begonnen in Teheran met een kleine rit richting Qom, twee weken geleden. Vandaag was de laatste dag in Iran, en die hebben we ook in Teheran afgesloten. Twee weken reizen en vervolgens de afsluiting in deze immense metropool. Zo verschillend is het zuiden van het noorden, het centrum van alle buitenwijken en de Tehrani's van de vele Afghaanse vluchtelingen. Divers en bruisend. Ondanks Ashura hebben we toch een deel Teheran kunnen ontdekken met zijn tradities en modieuze grillen.

Wat een spectaculaire dag zou moeten zijn geweest leek op het eerste gezicht teleurstellend, laat ik eerlijk zijn. Ik verwachtte een groot en uitgebreid Ashura, een volle en zichtbare processie en een grote diversiteit aan mensen. Dat was in ieder geval tijdens Ashura niet zo.

We werden niet wakker van de muezzin en we hoorden pas tegen 10 uur 's ochtends de trommen en het gezang. Toen waren we de stad al ingetrokken. De stad zag zwart van mensen, letterlijk; want als iedereen zwart draagt is het moeilijk om de een van de ander te onderscheiden. Ook onze groep is zo donker mogelijk gekleed en daardoor zijn er ook minder herkenningspunten. Maar we zijn bij elkaar gebleven en gecontroleerd verspreid op den duur.

Pas laat op de ochtend krijgen we een deel van de processie te zien, het zijn dan vooral losse groepen die rondlopen naar het startpunt. Het is wat carnavalesk, de stoet laat zien hoe de slag bij Karbala is verlopen. We zien Perzen als Arabieren door de stad lopen, paarden met een wit kleed om met geverfde messteken en speerwonden, kinderen die zachtjes met een touw wordengeslagen om hhet oonrecht te laten zien dat bijna 1400 jaar geleden is gebeurd.

Maar het grootste deel van de processie blijft voor mij onzichtbaar. Bijna verdrukt komen we helemaal achteraan te staan en met mijn 1.60 meter betekent dat vooral veel schouders, ruggen en wat vlaggen zien. De drukte is niets voor mij. En als ik dan ook nog wordt gevraagd om een interview te geven voor de nationale radio met mijn man (eigenlijk 'gewoon maar' een reisgenoot, maar dat kan die verslaggever ook niet weten) bedank ik vriendelijk. Ik wil even weer de anonimiteit in. Een reisgenote neemt het over.

Na een tijdje is bijna iedereen de drukte beu. We besluiten om wederom met de metro richting het Noorden te gaan voor een bergwandeling. Die ervaring hadden we al op de heenweg, hoewel we nu pas echt doorkrijgen waarom er bijvoorbeeld een 'women only' coupé is. De Iraniers geven aan om de vrouwen van de mannen te beschermen en hen een rustigere reis te gunnen dan tussen de mannen gedrukt staan. In eerste instantie vinden wij dat onzin. We mogen als vrouw ook gewoon tussen de mannen staan, dus waarom niet? Dat blijkt na Ashura. De metro stroomt vol en hoewel een man heel beleefd zijn plaats afstaat aan mij, voel ik me enorm bekeken zo tussen de mannen. Ook in het vrouwengedeelte is dat, maar dan is het afgezet en kun je er vanuit het mannengedeelte niet in.

Eenmaal aangekomen in het noordelijke deel van het centrum, zoeken we eerst een restaurantje voor de lunch. Het is er gigadruk, maar het is dan ook een van de enige tentjes die open is. Na een heerlijke vis met brood gaan we per taxi naar Davand, het bergdeel van Teheran. Het is een dorpje tussen de bergen met een pad wat uiteindelijk naar de top leidt. Het is een rustige omgeving. Tehrani's zoeken daar hun rust in de drukke stad. Het Noorden is rijk en rustiger. Met een mooie omgeving is dat uitstekend om de weekenden in door te brengen.

Na een lange wandeling bergop met veel trappen keren we om. Het dorpje blijkt vooral eet- en drinkgelegenheden te bieden die natuurlijk allemaal gesloten zijn. Ook is de omgeving vervuild. Er ligt veel zwerfafval in de rivier en in de bergen. Heel erg jammer.

We rijden per taxi terug en pakken alvast onze tassen in. Niet lang daarna gaan we nog even het park in, waar op dat moment een theaterstuk wordt gespeeld over Ashura. We drinken nog iets en nemen alvast afscheid van de gids. Eigenlijk kwamen we naar het park om de lichtjesen kaarsjes te zien branden die in de avond worden aangestoken. Ook dat valt tegen, we zien op een enkele plaats maar kaarsjes branden.

Dan is het tijd voor het laatste diner in Iran. We eten gezamenlijk en drinken ons sapje op. We gaan alvast naar bed. Morgen worden we om 1 uur 's nachts gewekt. Weinig slaap dus.

Hoe dan ook hebben we een mooie dag gehad en een mooie afsluiting. Teheran is nog volop te bezichtigen en dat ga ik dan ook zeker doen. Iran is prachtig, en ook al viel vandaag een beetje tegen, tegen de gehele reis kan niets meer op. Ik kom nog terug, dat weet ik nu zeker.

Een laatste Khoda Hafez uit Teheran en Iran.

Van Isfahan naar Teheran: Ashura bloeit op.

Ashura is de dag waarop de martelaarsdood van Hussein wordt herdacht, de kleinzoon van de profeet Mohammed. Samen met zijn zussen, vrouw, zoontje en 70 volgelingen zijn zij in Karbala, in Irak een gruwelijke dood gestorven, terwijl zij de wapens hadden neergelegd.

Morgen is de climax van Ashura, en de afgelopen week hebben we de voorbereidingen mogen ervaren. Het oefenen van de symbolische geselingen, het oppoetsen van de processie voorwerpen en het uitdelen van allerlei voedsel op straat. Nu al zien we kleine processies in de straat met opzwepende trommels en hier en daar een fluit of trompet. We vragen ons elke keer weer af wanneer de Orks uit Lord of the Rings komen en uit welke richting.

Vandaag stond het programma al in het teken van reizen en Ashura. Gisteren al werd ons in de taxi thee aangeboden, waardoor de chauffeur heel de reis niks anders kon zeggen dan: chai, chai, chai. Een soort parodie op de meeuwen uit Finding Nemo die bij elk visje zeggen: 'mine, mine, mine'.

Ook vandaag krijgen we thee aangeboden en sterker nog, tijdens de reis naar Teheran, krijgen we een heel lunch pakketje mee, klaargemaakt in grote potten op straat. De laatste dag in Iran is dus erg goedkoop.

De reis naar Teheran duurt ongeveer 5 uur, en we hebben 3 stops. Omdat de winkels vandaag en morgen dicht zijn, willen we de laatste drank en snacks halen.

Dan komen we aan bij de rand van Teheran waar we twee plaatsen bezoeken: de tombe van Ayatollah Khomeini en de enorme begraafplaats van Teheran. Beiden worden tijdens Ashura druk bezocht. En staan ook in het teken van de geselingen en preken.

De tombe van Khomeini is groot en vooral tot het detail aan toe versierd. Sinds zijn dood in 1989 is het nog steeds 'under construction' en is er inmiddels al meer dan 20 miljoen dollar ingestopt. Het is een prachtige tombe maar nogal overvloedig.

De sfeer echter is anders. Enkelen van ons hebben het gevoel dat we er niet welkom zijn. We zijn daarnaast de enigen die geen chador dragen in de verder zwarte massa. Het liefst had ik diettoen wel gedragen. We vallen enorm op tijdens alle chadors en biddende mensen. als de groepen beginnen te zingen en te geselen, vertrekken we.

De volgende stop is de begraafplaats van Teheran. Daar liggen momenteel 3 miljoen mensen begraven. Het is een dorp op zich. Eerst brengen we een bezoek aan de martelarenbegraafplaats, waar de doden liggen beograven die tijdens de Irak-Iran oorlog gesneuveld zijn. Ook hier lopen we binnen een Ashura ritueel. Dit omdat de martelaren van de oorlog ook worden herdacht tijdens Ashura.

Daarna stoppen we bij het deel waar beroemde Iraniers liggen begraven. Een soort Pere la Chaise. Hoewel de graven mooi zijn, doet het ons niet zo veel. Het is enorm druk en de mensen lopen gewoon over de graven heen. Er worden eigenlijk gewoon familieuitjes gehouden.

Dan komen we eindelijk aan bij het hotel, vlak achter de voormalige Amerikaanse ambassade die is bestormd en waar enkele Amerikanen zijn gegijzeld. Daar brengen we morgen nog een bezoek aan. We moeten gelijk op zoek naar een eetgelegenheid en dat zal niet makkelijk worden. Bijna alle winkels en restaurants zijn dicht. Gelukkig vinden we nog een tentje waar we gebraden kip eten. Na een kort verblijf op het dakterras vallen we in slaap met de Ashura processies op de achtergrond.

De Armeense wijk in Isfahan

Het is de laatste dag in Isfahan. Ik heb eindelijk eens goed geslapen. Natuurlijk wel weer wakker geworden van de muezzin vanochtend om 5 uur. En helaas verkouden. Het zal wel door het stof en de roetdeeltjes komen van alle auto's en brommers die door de bazaar heen crossen.

Allereerst lopen we via de bazaar naar de vrijdagmoskee. Het is een moskee die in de 12e eeuw gebouwd is en sindsdien een aantal keer uitgebreid is. De moskee is sober en in tegenstelling tot de andere moskeeën niet zo versierd met tegeltjes en mozaïeken. Het is een enorm complexen na elke hoek komt wel een ninieuwe hoek. Het heeft iets weg van een Romaanse kerk.

Daarna gaan we per taxi naar de armeense wijk Jolfa. Dat is een pittige rit. We zitten met drie man achterin, de gids voorin. Een aantal bijna botsingen komen we heelhuids aan.

In de 16e eeuw zijn door Shah Abbas een groep Armeniërs naar Isfahan gehaald om de economie te verbeteren. De kathedraal is prachtig en overal beschilderd. Bijbelse en niet-Bijbelse passages zijn geschilderd. Sommige ook wat gruwelijk. Zo worden de martelingen van Jezus uitgebreid belicht. Van kokende olie tot in een pan met heet water met zijn hoofd. Ook het laatste oordeel laten ze zien, met de hel afgebeeld alsof het van Jeroen Bosch was.

Na de lunch rijden we terug naar het centrum. We drinken nog een kop thee en eten een ijsje. Het koelt flink af, dus gaan we nu nog even lopen naar de brug die prachtig verlicht moet zijn.

Gastvrij Isfahan: falafel, ringen en thee

Welcome to Isfahan, ook hier krijgen we het overal te horen. Of we Iran mooi vinden, en zelfs de vraag hoe Iran wordt afgeschilderd in het Westen. Ashura hoort daar natuurlijk bij en ook het bijbehorende 'Down with the USA'. De Ashura-perikelen groeien met de dag. Steeds weer een beetje meer.

We beginnen vandaag de dag om 5 uur 's ochtends met de muezzin, die klaaglijk zingt en oproept tot het gebed. Niemand van de groep is inmiddels bekeerd, sterker nog: we draaien ons nog eens om in bed.

Na nog 2 uurtjes slaap gaan we op pad. Naar het grote plein, het 3 na grootste plein ter wereld. We hebben het gisteren al gezien, maar niet helemaal bij daglicht. We lopen door de bazaar naar de moskee, speciaal voor Shah Abbas. Het heeft niet echt de sfeer van een privé moskee, maar geeft wel een hele ontspannende sfeer. Veel mensen zitten in de moskee te genieten van de lichtinval.

Dan de tweede moskee, die ook in ombouw is voor Ashura. Mooi, maar niet zo indrukwekkend als de eerste moskee van het plein. Wel leuk is de echo die het geluid zeven maal verspreid.

We besluiten de lunch over te slaan en zelf op pad te gaan. Eerst scoren we een cappuccino en twee sapjes. Daar raken we aan de praat met een jongen die op wereldreis is. Ook hij benadrukt de gastvrijheid van de Iraniërs. We lopen vervolgens naar het straatje waar we gisteren bij de Kentucky aten en bestellen een heerlijk broodje Falafel. Met een flesje water erbij zijn we zo'n €1, 10 kwijt. We eten het aan de straat op waar een vrouw met haar kleinkind zit te eten. Ze begint tegen me aan te praten en voor ik het weet ben ik mijn Farsi aan het oefenen. Tot slot wil ze graag dat ik een foto van haar kleinkind neem. Het liefst met een klein zwerfkatje erbij. Die dacht daar anders over, want hij liet zich totaal niet lokken.

Na de lunch lopen we via een park door naar het Chehel Sotun paleis, met prachtige fresco's, zeer gedetailleerd. Hier zien we zelfs het een en ander aan bloot, toen dat nog mocht. Na een rustig moment in de tuin van het paleis ga ik in mijn eentje op pad. Ik wil nog wat souvenirs kopen en lekker even rustig aan doen. Ik wil de straat oversteken maar wacht eigenlijk te lang. Een jongen spreekt me aan en vraagt of ik naar de overkant moet. Ik zeg 'ja' en wordt door hem het verkeer doorgeloodst. In het park waar ik doorheen moet ga ik even zitten lezen en ik kom er een meisje tegen die een selfie maakt. Ik groet haar en glimlach naar haar. Voor ik het weet staan we samen op de foto, een dikke knuffel van haar vriendin en een handkus.

Ik besluit gelijk naar de bazaar te lopen. Ik koop wat souvenirs, oorbellen en een mooie zilveren ring voor mezelf. Daarna wil ik terug naar het hotel. Op het gras zit een familie: een oudere dame, drie jongere dames, een klein meisje met haar vader. Ze nodigen me uit om bij hen te zitten en bieden me ijs aan. Ik kan bijna niet weigeren als ze me een lepel van het frisse ijs geven en ik krijg gelijk heel het bakje. Ze stellen zich voor, giebelen met z'n allen en vragen me van alles. Het jongste meisje, een jaar of 14, is helemaal weg van de kleine ringen om mijn vinger en vraagt of ze ze even aan mag doen. Ze geeft ze terug maar blijft gefascineerd door de oude ringen en mijn kleine vingers. Ik doe ze af en geef ze aan ze. Ik wordt geknuffeld en gezoend. Ze willen met me op de foto. Allemaal. Ook hier krijg ik een enorme knuffel en zelfs een kus op mijn wang. Zelfs oma doet mee en noemt me 'aziza', wat zoveel als liefste betekent. Ik krijg nog meer ijs en nog wat zoetigheid. Ze nodigen me uit om naar hun huis mee te gaan, maar ik haak af. Het is tijd voor het hotel. We nemen uitgebreid afscheid en ik ga op pad.

Het hotel ligt achter de bazaar, maar die is zo groot en onoverzichtelijk dat je er uren kunt doorstruinen. Ik loop steeds rondjes en probeer dan de route die de gids heeft uitgelegd. Als ik het ook dan niet weet, wil ik hem bijna bellen als ik wat anderen van de groep zien. Ook zij zijn verdwaald, hoewel ze het via de bazaar wel weten. We zijn allemaal doodop en lopen gelukkig rechtstreeks naar het hotel.

Na wat gerust te hebben en alle ervaringen gedeeld te hebben, gaan we terug naar de falafel zaak om te eten. We lopen eerst langs de moskee naast ons want daar zijn de repetities voor Ashura in volle gang. In kadans staan mannen en jongens te zwaaien met de geselkettingen, maar nog niet op volle kracht. We zien het zaterdag ook allemaal en we hebben honger, dus gaan we weer naar het plein. Na het eten lopen we langs de grote moskee. Daar is het binnenhof weer verder versiert. Quotes over Ashura en de Sjiieten staan verspreid. Van Charles Dickens tot Ghandi. Ze hebben er allemaal wat over gezegd. We besluiten langzaam terug te lopen en krijgen dan nog een kop thee aangeboden. Ashura is niet alleen de tijd van rouw, martelaren en de sjiitische islam, maar ook van gastvrijheid en nieuwsgierigheid. Net als het land zelf..

Isfahan: de helft van de wereld

Even een korte blog over vandaag. We zijn afgereisd van Shiraz naar Isfahan, zo'n 500 km verderop. Geen lange tussenstops of bezienswaardigheden. Alleen een extra stop voor de schapen. De reis verloopt prima en we komen rond 6 uur aan in het hotel. Het is een hotel met kamers op de binnenplaats. Ik deel de kamer met een reisgenote maar de kamer is eigenlijk voor 7 personen. Ontzettend luxe dus. Genoeg keuze aan bedden.
We lopen na afscheid genomen te hebben van de buschauffeur naar het grote plein in Isfahan. De stad is mooi en rustig. Geen auto's rondom het plein. Dat maakt de sfeer zo bijzonder. We gaan eerst op zoek naar een eettentje en we eindigen bij de plaatselijke Kentucky fried chicken, hier kortweg Kentucky genoemd. Daarna lopen we nog langs de grote moskee, waar net een imam aan het preken is voor Ashura. Voor de moskee hangt een enorme afbeelding van Ayatollah Khomeini en Khamenei. Op het binnenhof van de moskee zien we levensgrote afbeeldingen van martelaren die tijdens de Iran-Irak oorlog de grenzen hebben bewaakt. Voor de moskee staan twee kraampjes met daarop: down with the USA. Er heerst een aparte sfeer. We lopen via de verlaten bazaar terug naar het hotel. Volop in gesprek over religie en politiek. We vinden het allemaal wonderbaarlijk. Ik vind het vooral razend interessant.

Liefdespoezie in Shiraz en Dode (n) steden

Na alle indrukken en ongemakken van de middag besluit ik 's avonds mee te gaan met de groep. De graven van de dichters Saadi en Hafez staan op het programma, indrukwekkend om te zien. Ik ben nog niet helemaal in mijn hum, maar vooruit. Dit wil ik eigenlijk niet missen.

De tombe van Saadi is groter dan ik verwacht, er is een hele tuin omheen gebouwd en bij het graf komen mensen hun eer betonen. Ze leggen hun hand op het glas om het graf heen en er zit zelfs een jongen te treuren bij een van de teksten in de tombe. waarschijnlijk is dat liefdesverdriet.

We lopen even rond door de tuin, het is gelukkig al wat afgekoeld. De volgende stop is de tombe van Hafez, de grootste en populairste dichter in Iran. Naast de Koran zijn zijn gedichten over de liefde en wijn in elk huis te vinden. Hafez speelt een grote rol in de rituelen van de Iraniers.

Het graf is bezaaid met geurende bloemen, en in de hele tuin ruik je ze. We nemen een kijkje bij het paviljoen en mogen daarna luisteren naar een gedicht van Hafez. Twee reisgenoten hebben namelijk de bundel gekocht in Farsi en Engels. De gids draagt het gedicht voor in het Farsi, en de reisgenoot in het Engels. Vervolgens legt de gids het uit. We sluiten af met het Nederlandse gedicht over de dood en de tuinman in Isfahan. Helemaal in stemming lopen we terug.

Voor de ingang van de tombe en de tuin eromheen, vind je mannen met vogeltjes op hun arm. Ze hebben kaartjes bij zich en de vogeltjes pakken er een voor je uit. De verzen erop zouden je toekomst moeten duiden. Een aantal van ons wil zo'n kaartje, ook ik. Ze sluiten allemaal aardig aan met wat er speelt in ieders leven, hoewel de verzen vrij algemeen zijn. Het is een bijzonder moment en nog in diezelfde sfeer lopen we een restaurant binnen. Ook hier zijn we aangenaam verrast. We krijgen typisch Iraans te eten. De sfeer is geweldig, we zitten op een ronde verhoging afgescheiden met witte doeken. Het is erg intiem en best romantisch, zo zien we aan een van de plekken in het begin. Iemand heeft een taart laten maken met daarop '28' en' love you' erop. Omringd door bloemblaadjes en kaarsjes, in de vorm van een hart. Er is hier dus zeker nog romantiek.

De volgende dag is het excursiedag. We vertrekken naar Persepolis en Necropolis, een van de meest beroemde en belangrijke opgravingen uit de Oudheid. De eerste stop is Persepolis, de stad die door Alexander de Grote in brand is gestoken en verwoest. Toch is er veel nog zichtbaar. De prachtige beeldhouwwerken en trappen zijn nog goed intact. Het is enorm gaaf dat ik dit na zoveel jaar geschiedenisboeken heb gezien, het nu echt mag gaan bezichtigen.

Dan gaan we verder naar Necropolis, de plaats waar vele koningen uit de periode zijn begraven.Denk aan Xerxes, Artaxerxes en de twee Dariussen. Al met al een indrukwekkende plaats. Nostalgisch gaan we terug naar het hotel. Eventjes rusten. Vanavond eten we bij een Iraanse familie thuis.

Welcome to Shiraz

Vandaag de eerste volle dag in Shiraz. Ik heb onrustig geslapen vannacht. Dat kan komen door de indruk van de stad, het harde kussen of het feit dat ik vanaf vandaag drie nachten alleen slaap. Dat laatste is best lekker, maar omdat het hotel aan het verbouwen is en geen echt gemeenschappelijke ruimte of dakterras heeft, betekent dat ook veel tijd alleen.

Eigenlijk hebben we vandaag een vrije dag, maar de gids heeft zoals altijd een programma opgesteld met de highlights van Shiraz. Na mijn ervaring met het verkeer leek het me goed om maar braaf met hem mee te gaan.

We beginnen met de Eram-tuin, een botanische tuin met een paleis erbij. Het is een rustpunt in de drukke stad. Al om half 10 is het vrij warm, dus een rustig programma is helemaal oké. Ik loop wat rond, bekijk de 'surprise turtle' en de 'baby turtle' in de vijver in de tuin. Het is aardig druk bezocht, vooral door studenten die hier hun praktijkles biologie hebben. En dat kan ook prima: de tuin staat vol met allerlei planten en bomen.

Na een rustige opwarmer gaan we door naar het kasteel van Karim Khan. We zien de citadel van binnen: het binnenhof, de hamam en alle versieringen zijn prachtig. Veel glas en lood en schilderingen. We lopen verder naar de Vakil-moskee en de Vakil- bazaar. We besluiten op te splitsen. Ik maak kort een bezoek aan de moskee en loop daarna de bazaar in. Ik koop wat granaatappelsap en maak foto's van het mooie plafond en alle kleurrijke winkeltjes. Ook koop ik een nieuwe hoofddoek, een lichtere doek die minder makkelijk afglijdt.

Na de lunch lopen we naar het hotel terug. Ook hier worden we overal begroet: ' Welcome to Shiraz, where are you from?' Op weg naar het hotel komen we langs een winkeltje dat dingen voor Ashura verkoopt: geselkettingen, vlaggen, veel kolen en groene hoofdbanden. Omdat er maar liefst vijf mannen buiten stonden, heb ik geen foto gemaakt. .

Eenmaal terug in het hotel voel ik me vermoeid. De indrukken en de omgangsvormen hier worden even teveel. Altijd oppassen of je hoofddoek en tuniek nog goed zit, vriendelijk maar vooral niet te vriendelijk lachen naar voorbijgangers en dan de jongens en mannen die je aanspreken. En dan hier in Shiraz ook nog uitkijken waar je loopt, of dat nou in de straat is of op de weg bij het oversteken. Ik dut op mijn schone en opgeruimde kamer in. De hoofddoek is af en ook mijn lange vest is uit. Het is 29 graden buiten..

Dan, in de verte, geklop op de deur. Ik twijfel of het bij mij is. Er wordt nog eens geklopt, zachtjes. Ik vraag me af wie het is. Ik pak snel in ieder geval een doek voor over mijn schouders. Het haar is nog onbedekt. Maar, het is mijn kamer en als het een van de reisgenoten of de gids is, is het niet erg. Ik doe de deur open en er staat een vrouw voor de deur. Ze wijst me gelijk op mijn onbedekte haar. Ik verontschuldig me weer en drapeer de doek gelijk over mijn hoofd. Ze vraagt iets en wijst met 1 vinger. Of ik 1 iets heb, ik zeg nee, dat het goed is. Ze kijkt in de badkamer en gaat dan weg. Ze komt niet terug. Ik doe de deur dicht en vraag me af of ze niet vroeg of ik hier alleen was. De kamer is immers al schoon en bijgewerkt. Ik krijg een naar gevoel in mijn buik. Ja, ik ben hier alleen. Eindelijk even alleen en ja, zonder hoofddoek. Ik gooi de hoofddoek af en ga douchen. Helemaal alleen en geen hoofddoek op. Ik zwaai mijn haar los en droog me na het douchen pas in de kamer af. In dit land is dit je thuis voelen. ..